Δημοσθένης Μιχαλοδημητράκης
Κτηνίατρος
Ένα διαχρονικό πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν οι κάτοχοι σκύλων, είναι η προσβολή των ζώων τους από τους κρότωνες, τα πασίγνωστα σε όλους μας τσιμπούρια και τα μέσω αυτών μεταδιδόμενα νοσήματα.
Δια του παρόντος, θα επιχειρηθεί να δοθούν απαντήσεις στα πιο συχνά ερωτήματα, που αφορούν τόσο στις ασθένειες, όσο και στους τρόπους πρόληψης της παρασίτωσης των ζώων.
Είναι αρθρόποδα που μυζούν αίμα από τα ζώα και τον άνθρωπο. Έχουν 4 ζευγάρια πόδια και μέγεθος 2-6mm τα αρσενικά και 3-15mm τα θηλυκά (εικ. 1).
Μπορούμε να ξεχωρίσουμε το φύλο τους από το γεγονός ότι η ράχη των αρσενικών είναι όλη σκουρόχρωμη, ενώ των θηλυκών σκούρο χρώμα έχει μόνο το μπροστινό τμήμα της ράχης (εικ.1). Μέσω μιας αγκαθωτής λόγχης στη βάση της οποίας βρίσκεται το άνοιγμα του στόματός τους, τα τσιμπούρια προσκολλώνται στο δέρμα του ζώου και μυζούν αίμα για πολλές ώρες ή και μέρες ακόμα, δίνοντας την εικόνα μιας κρεατοελιάς που μεγαλώνει (εικ.2).
Το θηλυκό τσιμπούρι, μετά την ολοκλήρωση της απομύζησης, εγκαταλείπει το ζώο ή τον άνθρωπο, πέφτει στο έδαφος όπου μπορεί να γεννήσει έως 15.000 αυγά, σε ρωγμές και εσοχές τοίχων, κάτω από ξύλα, πέτρες ή χόρτα και ύστερα πεθαίνει. Από τα αυγά βγαίνουν προνύμφες ( μικρά τσιμπούρια ), τα οποία προσπαθούν να γαντζωθούν σε σώμα διερχόμενου ζώου ή ανθρώπου, πάνω στο οποίο θα εξελιχθούν σε νύμφες και σε διάστημα 10 -18 εβδομάδων, σε ενήλικα αρσενικά ή θηλυκά, αφού πέσουν προηγουμένως στο έδαφος.
Οι ιδανικές συνθήκες για να μολυνθούν άνθρωπος και ζώα επικρατούν την άνοιξη και το φθινόπωρο εποχές με αυξημένη υγρασία και θερμοκρασίες 15°C -20°C. Στην Ελλάδα τα τσιμπούρια βρίσκονται συνήθως στα βοοειδή, αιγοπρόβατα, σκύλο, αλεπού, λαγό, πτηνά και σποραδικά στον άνθρωπο.
Στον άνθρωπο τοπικά στο σημείο προσκόλλησης μπορεί να παρατηρηθεί ερυθρότητα χωρίς κνησμό και σπανίως να αναπτυχθεί βακτηριακή μόλυνση. Στα συστηματικά νοσήματα, περιλαμβάνονται η νόσος του Lyme και η κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα, με τα περιστατικά όμως στη χώρα μας να είναι πολύ σπάνια. Στα ζώα μεταδίδονται συστηματικά νοσήματα με κυριότερο την ερλιχίωση του σκύλου και άλλα λιγότερο συχνά, όπως η μπαμπεσίωση και η μπορελλίωση (νόσος του Lyme).
Στάζουμε επάνω του λίγες σταγόνες λάδι ή οινόπνευμα για να κλείσουμε τις οπές από τις οποίες αναπνέει, με αποτέλεσμα σε λίγα λεπτά της ώρας να αποσύρει την αγκαθωτή του λόγχη και να απομακρύνεται μόνο του από το σώμα. Δεν πρέπει να αποσπάμε βιαίως το τσιμπούρι από το δέρμα, γιατί υπάρχει κίνδυνος να αποκοπεί και να παραμείνει εντός του η λόγχη, προκαλώντας σοβαρή πληγή που μπορεί να επιμολυνθεί .Εάν ο αριθμός των τσιμπουριών είναι πολύ μεγάλος, καλό είναι η απομάκρυνσή τους να γίνεται με ψεκασμούς ή λουτρά.
Αποφεύγοντας την είσοδο σε βοσκοτόπια μολυσμένων βοοειδών, μιας και πάνω στα χόρτα βρίσκονται οι προνύμφες και οι νύμφες των κροτώνων, που γαντζώνονται στο παντελόνι ή στο φόρεμα μας. Επίσης επιλέγουμε ανοιχτόχρωμα ρούχα με μακριά μανίκια και μπατζάκια και χρησιμοποιούμε εντομοαπωθητικά spray ή λοσιόν. Κάθε φορά που ο σκύλος μας επιστρέφει στο σπίτι από τη βόλτα του, φροντίζουμε κατά το δυνατόν να μην έχει τσιμπούρια, γιατί αν κάποιο θηλυκό από αυτά πέσει στη φλοκάτη ή στη μοκέτα και γεννήσει ( έως και 15.000 αυγά ) πολύ δύσκολα αντιμετωπίζονται πλέον οι προνύμφες που εκκολάπτονται και διασκορπίζονται σε όλο το σπίτι!
Πολύτιμα όπλα που διαθέτουμε, είτε για την αποτροπή ανόδου του τσιμπουριού στο σώμα είτε για τη θανάτωσή του μετά την αγκίστρωσή του σε αυτό, αποτελούν τα αντιπαρασιτικά περιλαίμια, οι αμπούλες, τα spray και τα χάπια που μπορούμε να δώσουμε στα ζώα μας. Αποκλειστικός υπεύθυνος να συμβουλεύει και να υποδείξει το κατάλληλο μέσον προστασίας, είναι ο κτηνίατρός μας, που θα συνυπολογίσει όλες τις παραμέτρους, όπως είναι το φυσικό περιβάλλον διαβίωσης του ζώου μας, το παρασιτικό φορτίο της περιοχής διαμονής του και η ευαισθησία του στα διάφορα συστατικά των σκευασμάτων.
Βιβλιογραφία:
Σ.Θ Χαραλαμπίδης (Εργαστήριο Παρασιτολογίας Α.Π.Θ)
Maggie Fisher – John McGarry (Focus on small animal dermatology)
Τα cookies ανάλυσης μας επιτρέπουν να μετράμε την επισκεψιμότητα και τις πηγές της στην ιστοσελίδα/εφαρμογή μας, με σκοπό τη βελτίωση της απόδοσής της. Όλες οι πληροφορίες που συλλέγουν τα cookies αυτά είναι συγκεντρωτικές και ως εκ τούτου ανώνυμες.
Η ιστοσελίδα/εφαρμογή μας χρησιμοποιεί διαφημιστικά cookies των εταιρειών Google και Facebook. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν από αυτές τις εταιρείες για να δημιουργήσουν ένα προφίλ των ενδιαφερόντων σας, ώστε εμείς να μπορούμε να σας δείξουμε σχετικές διαφημίσεις σε άλλους διαδικτυακούς τόπους, να περιορίσουμε την προβολή διαφημίσεων που δεν ταιριάζουν με τα ενδιαφέροντα σας ή να μετρούμε την αποτελεσματικότητα μιας διαφημιστικής καμπάνιας. Δεν αποθηκεύουν προσωπικά δεδομένα άμεσα, αλλά βασίζονται στη μοναδική αναγνώριση του browser σας και της συσκευής με την οποία συνδέεστε στο διαδίκτυο. Εάν δεν επιτρέψετε αυτά τα cookies, οι διαφημίσεις που θα βλέπετε θα είναι λιγότερο στοχευμένες.
Πρόκειται για cookies αναγκαία για τη λειτουργία της ιστοσελίδας/εφαρμογής και δεν μπορούν να απενεργοποιηθούν. Συνήθως αφορούν σε δικές σας επιλογές, όπως ο ορισμός των προτιμήσεων απορρήτου σας, η εγγραφή σας στον διαδικτυακό τόπο ή η συμπλήρωση εντύπων. Μπορείτε να ρυθμίσετε τον φυλλομετρητή (browser) σας ώστε να μπλοκάρει τα cookies ή να σας ειδοποιεί σχετικά με αυτά, όμως τότε, ορισμένα τμήματα της ιστοσελίδας/εφαρμογής ίσως να μη λειτουργούν. Αυτά τα cookies δεν αποθηκεύουν πληροφορίες που σας ταυτοποιούν.