Νέοι και εκφοβισμός στο διαδίκτυο: Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς;

Ο εκφοβισμός είναι μια συμπεριφορά που προκαλεί δυσφορία στον νέο που είναι θύμα. Είναι μια πράξη  που μπορεί να είναι σκόπιμη ή ακούσια και έχει ως αποτέλεσμα να τραυματίζει, να απομονώνει, να απειλεί, να ελέγχει  ή να βλάπτει άλλους. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μια συμπεριφορά στην οποία ένας ή περισσότεροι νέοι άνθρωποι κάνουν κατάχρηση εξουσίας έναντι άλλου και μπορεί να είναι εκφοβισμός  άμεσος (π.χ. χτύπημα, προσβολή) ή έμμεσος (π.χ. μιλώντας πίσω από την πλάτη κάποιου άλλου ή η απόρριψή του από κάποια ομάδα).

Στη σύγχρονη εποχή, όπου τα τεχνολογικά μέσα είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα, ένα αρκετά πρόσφατο φαινόμενο που κερδίζει δυναμική μεταξύ των νέων είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός ή cyber bullying. Μπορεί να  λαμβάνει χώρα με τη μορφή κειμένων, SMS, μηνυμάτων  ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή on line σε κοινωνικά μέσα, φόρουμ συζητήσεων ή παιχνίδια στα οποία  οι χρήστες μοιράζονται κάποιο περιεχόμενο. Αυτό συμβαίνει σε πολλά μέσα επικοινωνίας, όπως τα  κινητά τηλέφωνα, οι  υπολογιστές και  διάφορες άλλες ηλεκτρονικές κονσόλες και περιλαμβάνει την ανάρτηση, την αποστολή ή την ανταλλαγή αρνητικών, ψευδών και  επιβλαβών σχολίων  σχετικά με κάποιον  άλλον.

Η διαδικτυακή παρενόχληση είναι περισσότερο μια συγκεκαλυμμένη μορφή παρενόχλησης και συνεπώς δημιουργεί μια δυσκολία στον εντοπισμό των θυμάτων και στην τιμωρία των δραστών. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός έχει οδηγήσει σε πολλές αυτοκτονίες και έχει πλήξει πολλούς ανθρώπους, κυρίως νέους. Η πρόληψη αυτής της μορφής εκφοβισμού έχει καταστεί κρίσιμο ζήτημα σε πολλές χώρες παγκόσμια.

Οι συνέπειες του εκφοβισμού μπορεί να είναι σημαντικές για τους νέους που είναι θύματα. Ως γονείς, μπορεί να αναρωτηθούμε αν το παιδί μας είναι θύμα. Υπάρχουν μερικές ενδείξεις που πρέπει να μας υποψιάσουν.  Για παράδειγμα, το παιδί μας θα μπορούσε:

    • Να αποφεύγει, χωρίς προφανή λόγο, ορισμένους τόπους ή δραστηριότητες που στο παρελθόν συμμετείχε. Να αρνείται ξαφνικά να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή, laptop κλπ ή να παρουσιάζει σημάδια φαινομενικής νευρικότητας όταν το χρησιμοποιεί.

      • Να απομονωθεί από τους άλλους, να χάσει αρκετούς φίλους σε σύντομο χρονικό διάστημα, να έχει λίγους ή καθόλου φίλους.
      • Να φοβάται ορισμένους ανθρώπους, τόπους ή δραστηριότητες (για παράδειγμα: να πάνε σε ένα πάρτι που θα είναι συγκεκριμένα άτομα, να βγουν στο διάλειμμα ή να συμμετάσχουν στα       μαθήματα γυμναστικής).
     • Να χάσει το ενδιαφέρον του για το σχολείο, να δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί στα μαθήματα , να κάνει πολλές απουσίες ή να σκεφτεί να το εγκαταλείψει.
     • Να συμμετέχει συχνά σε συγκρούσεις με άλλους.
     • Να έχει συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος όπως: στομαχόπονο, πονοκέφαλο, ναυτία, δυσκολία στον ύπνο, απώλεια της όρεξης, εκρήξεις θυμού ή επιθετικότητα.

Μπορείτε να συζητήσετε με το παιδί σας αυτά που σας ανησυχούν. Σε περίπτωση που το παιδί σας, σας ομολογήσει ότι είναι θύμα διαδικτυακής παρενόχλησης, είναι καλύτερο να παραμείνετε ήρεμοι και να αφιερώσετε χρόνο σε αυτό. Καλό θα είναι, επίσης, να το ευχαριστήσετε για την εμπιστοσύνη που σας δείχνει. Δεν είναι επιθυμητό να αντιδράσετε πολύ έντονα, κάνοντάς το να αισθανθεί ένοχο επειδή δεν σας το είπε νωρίτερα ή ακόμα και να του ζητήσετε να διακόψει την πρόσβασή του στο διαδίκτυο. Παρόλο που η παρενόχληση συμβαίνει , θα πρέπει να παραμείνει συνδεδεμένο, καθώς το διαδίκτυο αντιπροσωπεύει ένα μέρος της κοινωνικής του ζωής. Η διακοπή της πρόσβασης σε αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω απομόνωσή του. Από την άλλη πλευρά, η υιοθέτηση μιας στάσης ψυχραιμίας, δηλαδή το να μπορείτε να συζητάτε ήρεμα και να βοηθάτε τον έφηβο, μπορεί να είναι καθησυχαστική για τον ίδιο, καθώς πολύ συχνά φοβάται μια δυσάρεστη  παρέμβαση από τους γονείς του. Για παράδειγμα, ο γονιός αφού ακούσει τι έχει να του πει το παιδί μπορεί να το ρωτήσει: «Πώς αισθάνεσαι; Πώς θέλεις να σε βοηθήσω; Υπάρχει κάποιος άλλος που νιώθεις άνετα  να μιλήσεις για να αισθανθείς καλύτερα;». Σε κάθε περίπτωση είναι θετικό το παιδί να αισθάνεται ότι ο γονέας το υποστηρίζει, το εμπιστεύεται, το ακούει, χωρίς να το κρίνει, και ειδικά, χωρίς να ενεργεί για χάρη του. Σε ακραίες περιπτώσεις, συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό και ενημερώστε τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.