Λιπώδης διήθηση του ήπατος.

Το ήπαρ είναι το μεγαλύτερο όργανο της κοιλιακής κοιλότητας και παίζει σημαντικό μεταβολικό ρόλο, θεμελιώδη για τη σωστή λειτουργία ολόκληρου του οργανισμού. Αποτελεί τον μεγαλύτερο αδένα του ανθρώπινου σώματος και ορίζεται ως το «χημικό εργαστήριο» του οργανισμού μας.
Μπορούμε να επιβιώσουμε χωρίς χοληδόχο κύστη, χωρίς έντερο ή χωρίς στομάχι, αλλά εάν το συκώτι δεν λειτουργεί σωστά, ολόκληρος ο οργανισμός αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα.
Το συκώτι πιστώνεται με περίπου 200 λειτουργίες, πολλές από τις οποίες είναι απαραίτητες.

Λειτουργίες ήπατος

1. Υπεύθυνο για τη γλυκονεογένεση ή το σχηματισμό γλυκόζης που είναι απαραίτητη για τη θρέψη των κυττάρων του ανθρώπινου σώματος.

2. Παρεμβαίνει στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, ενεργώντας ως αποθήκη γλυκογόνου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πηγή γλυκόζης στο πλάσμα.

3. Ελέγχει άμεσα την κινητοποίηση της γλυκόζης από αυτές τις αποθήκες σύμφωνα με τις απαιτήσεις του οργανισμού. Συνεπώς, έχει θεμελιώδη ρόλο στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα

4. Παράγει χολή.

5. Παρεμβαίνει στη σύνθεση λιπαρών οξέων ως αποθηκευτικές μορφές για τις υπερβολικές θερμίδες που καταναλώνονται.

6. Καταστρέφει και μεταβολίζει τα ερυθρά αιμοσφαίρια που έχουν εξαντλήσει τη λειτουργία τους, ανακτώντας το σίδηρο που είναι συνδεδεμένο με την αιμοσφαιρίνη δημιουργώντας έτσι μεταβολίτες που προστίθενται στη χολή ως χρωστικές ουσίες.

7. Παράγει παράγοντες πήξης, όπως ινωδογόνο και θρομβίνη.

8. Λειτουργεί ως αποθήκη έκτακτης ανάγκης για βιταμίνη Β12, σίδηρο και χαλκό και παρεμβαίνει στον μεταβολισμό τους.

9. Καταστρέφει και αιχμαλωτίζει τις τοξικές ουσίες που μπορεί να προσλάβει το σώμα μας λίγο πολύ τυχαία (π.χ. αιθυλική αλκοόλη και αμμωνία, η οποία μετατρέπεται σε ουρία, μια ουσία πιο ανεκτή για τον οργανισμό).

10. Αυτός ο μεταβολισμός χημικών ουσιών αξιοποιείται φαρμακολογικά για να διατεθούν τα δραστικά συστατικά των φαρμάκων που εισάγονται στον οργανισμό μας.

11. Παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αποτοξίνωση των μεταβολικών αποβλήτων ή των τοξινών που εισάγονται στο σώμα μέσω της διατροφής, της ρύπανσης ή των φαρμάκων (καθιστά αυτές τις ενώσεις υδατοδιαλυτές, διευκολύνοντας την απεκκριτική δραστηριότητα από τα νεφρά).

12. Παρεμβαίνει στον καταβολισμό των πρωτεϊνών (παραγωγή αμμωνίας και ουρίας).

13.Παρεμβαίνει επίσης στη σύνθεση μη απαραίτητων αμινοξέων (τρανσαμίνωση) και πρωτεϊνών του πλάσματος, όπως η αλβουμίνη και οι διάφοροι παράγοντες πήξης (ινωδογόνο, προθρομβίνη)

14. Μετατρέπει το γαλακτικό οξύ, ένα απόβλητο προϊόν που συντίθεται από τους μύες κατά τη διάρκεια έντονης σωματικής δραστηριότητας, σε γλυκόζη.

15. Η σύνθεση μιας ορμόνης που ονομάζεται σωματομεδίνη ή IGF-1, συμβαίνει στο ήπαρ υπό το ερέθισμα της σωματοτροπίνης ή της GH. Αυτές οι ορμόνες έχουν μια συνεργιστική δράση η οποία, ειδικά κατά την εφηβεία, προάγει την ανάπτυξη των οστών και των μυών (ισχυρή αναβολική δράση).

16. Το συκώτι παράγει επίσης πρωτεϊνικές ουσίες απαραίτητες για τη μεταφορά ορμονών στην κυκλοφορία του αίματος.

Λιπώδης διήθηση του ήπατος ή στεάτωση;

Όπως είδαμε και πιο πάνω, το συκώτι έχει έναν πολύ ενεργό ρόλο στη διαλογή και τη σύνθεση των λιπών. Σε συγκεκριμένες συνθήκες λειτουργικής υπερφόρτωσης, αυτός ο μεταβολισμός μπορεί να περάσει σε κρίση, ευνοώντας τη συσσώρευση τριγλυκεριδίων μέσα στα ηπατοκύτταρα.
Όταν η περιεκτικότητα του ήπατος σε λιπίδια υπερβαίνει το 5% του βάρους του, προκύπτει ηπατική στεάτωση ή συνηθέστερα λιπώδες ήπαρ.

Αιτίες και επιπτώσεις
Το λιπώδες ήπαρ, όπως είδαμε, προκύπτει από αλλοίωση του μεταβολισμού των λιπιδίων. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκληθεί από πολλές διαταραχές και ασθένειες. Σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για ηπατική στεάτωση είναι ο διαβήτης, η παχυσαρκία (ιδιαίτερα η κοιλιακή παχυσαρκία), μια μη ισορροπημένη και υπερβολικά πλούσια σε λιπαρά διατροφή, η αναιμία και ο αλκοολισμός.
Ορισμένα φάρμακα όπως κάποιες αντιβιώσεις , κάποια αναλγητικά (παρακεταμόλη) και αντιφλεγμονώδη (ιβουπροφαίνη) ,ορμονικές και διατροφικές ανισορροπίες (Kwashiorkior), ανεπάρκεια καρνιτίνης, παρατεταμένη νηστεία και υπερβολική έκθεση σε τοξικές ουσίες, μπορούν επίσης να προάγουν τη συσσώρευση τριγλυκεριδίων στο ήπαρ. Όλοι αυτοί οι παράγοντες, εκτός από την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης της πάθησης , αυξάνουν και τον κίνδυνο επιπλοκών. Το 75% των ασθενών με διαβήτη τύπου 2 παρουσιάζουν εικόνα ηπατικής στεάτωσης στο υπεροχογράφημα. Το λιπώδες ήπαρ είναι μια συχνή πάθηση σε παχύσαρκα άτομα (επίπτωση 70-90%) και εμφανίζεται συχνότερα μεταξύ 50 και 60 ετών, το ανησυχητικό βέβαια κομμάτι της ιστορίας είναι ότι η παρουσία του στα παιδιά αυξάνεται.

Συμπτώματα

Περίπου το 20-30% των Ελλήνων ενηλίκων «πάσχει» από λιπώδη ηπατική νόσο. Αυτή η διαταραχή από μόνη της δεν είναι μια πραγματική ασθένεια αλλά ένα απλό μεταβολικό μειονέκτημα, συχνά ασυμπτωματικό. Όταν το πρόβλημα γίνει πιο  έντονο ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί δυσφορία και ήπια ευαισθησία που εντοπίζεται στο άνω δεξιό μέρος της κοιλιάς, κάτω από το τελευταίο πλευρό του θώρακα.

Διάγνωση  

1. Εξετάσεις αίματος με παρακολούθηση της αλκαλικής φωσφατάσης και των τρανσαμινασών, όπου παρατηρούνται μικρές και μεγάλες αυξήσεις, οι οποίες βέβαια δεν συνδέονται πάντα με τη λιπώδη διήθηση.

2. Το υπερηχογράφημα είναι μια σχετικά απλή εξέταση αλλά μπορεί να διαγνώσει ηπατική στεάτωση μόνο σε αρκετά προχωρημένο στάδιο.

3. Η βιοψία μπορεί να επιβεβαιώσει την παρουσία και τον βαθμό σοβαρότητας της στεάτωσης.

Επιπλοκές λιπώδους διήθησης       

Όπως ένα αυτοκίνητο που λειτουργεί πάντα με τέρμα το γκάζι, έτσι και τα ηπατικά κύτταρα μπορεί να κουραστούν από την υπερβολική εργασία.
Αυτή η υπερφόρτωση μεταφράζεται μακροπρόθεσμα σε κυτταρικό εκφυλισμό που προκαλεί πρώτα φλεγμονή και στη συνέχεια θάνατο των ηπατοκυττάρων. Αυτή η επιπλοκή που ονομάζεται στεατοηπατίτιδα είναι η φυσική εξέλιξη της μη θεραπευμένης στεάτωσης. Στους αλκοολικούς, το λιπώδες ήπαρ μπορεί επομένως να εκφυλιστεί πρώτα σε στεατοηπατίτιδα και στη συνέχεια σε κίρρωση (μη αναστρέψιμος εκφυλισμός των ηπατικών κυττάρων).

Διατροφή και θεραπεία                 

Η θεραπευτική προσέγγιση για τη στεάτωση και τη μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα συνίσταται στην τροποποίηση του τρόπου ζωής.  Όπως είδαμε, πολύ συχνά υπάρχουν διατροφικές αιτίες πίσω από το λιπώδες ήπαρ, όπως διατροφή υπερβολικά πλούσια σε λιπαρά, αλκοόλ και σάκχαρα ,έλλειψη βιταμίνης , βιοτίνης και παντοθενικού οξέος. Η αντικατάσταση του κρέατος με ψάρι ή όσπρια μπορεί να βοηθήσει πολύ στην αποτοξίνωση του ήπατος (με την προϋπόθεση ότι το ψάρι δεν περιέχει, όπως δυστυχώς συμβαίνει συχνά, τοξίνες ή βαρέα μέταλλα). Η απουσία ειδικής φαρμακολογικής θεραπείας συμβάλλει στην περαιτέρω υποστήριξη του ρόλου της δίαιτας. Για να ενισχύσουμε περαιτέρω τα ευεργετικά αποτελέσματα μιας υγιεινής διατροφής, συνίσταται όπως πάντα, να τη συνδυάσουμε με ένα τακτικό πρόγραμμα φυσικής δραστηριότητας. Τα αθλήματα αντοχής (κολύμβηση, ποδηλασία, περπάτημα και τρέξιμο) είναι ιδιαίτερα ευεργετικά.

ΜΑΣ ΕΚΟΨΕΣ ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΘΑ ΜΑΣ ΒΑΛΕΙΣ ΝΑ ΤΡΕΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ

Για τις φίλες και τους φίλους που ακούνε γυμναστική και ανεβάζουν πυρετό , για τις φίλες και τους φίλους που έχουν την ταβέρνα δεύτερο σπίτι τους και για τις φίλες και τους φίλους που οι ρυθμοί της ζωής δεν τους αφήνουν πολύ ελεύθερο χρόνο για φυσική δραστηριότητα, δυστυχώς μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν και η ισορροπημένη διατροφή δεν αντικαθίσταται, όμως κάποια συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν γαϊδουράγκαθο , αγκινάρα και καρνιτίνη, θα μπορούσαν να διατηρήσουν την υγεία του ήπατος σε ένα καλό επίπεδο.