Ανάσταση του Πάσχα: η ψυχολογική διάσταση
Ο εορτασμός του Πάσχα είναι μια στιγμή θεμελιώδους σημασίας για την ανθρωπότητα, πέρα από τη θρησκευτική πίστη, καθώς αντιπροσωπεύει από κάθε άποψη την έννοια της «Aνάστασης», νοούμενη ψυχολογικά ως αφύπνιση του εαυτού μας, των αισθήσεών μας, του πνεύματος, του σώματος και του νου μας. Δεν είναι τυχαίο ότι η αρχή της ανοιξιάτικης περιόδου και το Πάσχα συχνά συμπίπτουν. Η άνοιξη ανέκαθεν θεωρείτο συμβολικά, ως περίοδος «αλλαγής» και «αναγέννησης», η πραγματική εκδήλωση της ζωής που ανθίζει και τελικά παίρνει ξανά τη θέση της, αφήνοντας πίσω τον κρύο χειμώνα.
Ο όρος «Πάσχα» προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «pesach» που σημαίνει, «πέρασμα», από την κατάσταση της σκλαβιάς σε αυτήν της ελευθερίας, σε ανάμνηση της απελευθέρωσης του εβραϊκού λαού από τη σκλαβιά στην Αίγυπτο. Η ψυχολογική και πνευματική διάσταση του όρου, συνδέεται με την αίσθηση της εξέλιξης, της μετάβασης σε άλλο επίπεδο επίγνωσης και ύπαρξης, της επανεξέτασης και της επανεκτίμησης των προτεραιοτήτων της ζωής, των οικογενειακών και κοινωνικών σχέσεων.
Αυτή η φανταστική περίοδος αλλαγών μας επιτρέπει να αποκαταστήσουμε μια βαθιά σύνδεση με τον εαυτό μας, να συντονιστούμε ξανά με τη φυσική ροή των πραγμάτων, να κατανοήσουμε το νόημα και τη σημασία της ίδιας της ζωής. Το Πάσχα αποτελεί ευκαιρία για να αναλογιστούμε τα λάθη μας, να μετανοήσουμε και να ζητήσουμε συγχώρεση από τους ανθρώπους που ηθελημένα ή μη έχουμε βλάψει με κάποιον τρόπο ή τους έχουμε φερθεί άσχημα. Η Ανάσταση θεωρείται ως σύμβολο εσωτερικής αναγέννησης που μπορεί να δράσει σε διαφορετικά επίπεδα στον ατομικό και συλλογικό ανθρώπινο ψυχισμό. Ο Χριστός που γεννιέται και μετά ανασταίνεται είναι ένα αρχετυπικό σύμβολο που υπάρχει σε όλες τις θρησκείες και τους μύθους.
Πασχαλινοί συμβολισμοί και οι έννοιές τους:
Πασχαλινά αβγά: μας θυμίζει ότι η Άνοιξη χαρίζει τα δώρα της, εκφράζοντας την αίσθηση της σύλληψης, της γονιμότητας και της ανθοφορίας. Στην αρχαία Ελλάδα το αβγό είναι η πηγή του κόσμου και της αρμονίας του σύμπαντος, σύμφωνα με τους Ορφικούς και συμβολίζει τη δημιουργία νέας ζωής, με το σπάσιμο του κέλυφους.
Το κουνέλι: ένα αρχαίο ζώο που συνδέεται συμβολικά με τη θεά της γονιμότητας, μας δίνει αυτή την αίσθηση αναγέννησης, γλυκύτητας και ομορφιάς.
Σούβλισμα αρνιού: σε πολλούς αρχαϊκούς πολιτισμούς η θυσία ενός ζώου προβλεπόταν ως εξιλεωτική ιεροτελεστία για τον εορτασμό της αφθονίας και της αφοσίωσης στον Θεό . Ακόμη και σήμερα κουβαλάμε μαζί μας ίχνη από αυτές τις αρχαίες συνήθειες, γι’ αυτόν το λόγο βρίσκουμε συχνά το αρνί στα τραπέζια μας, σύμβολο αγνότητας, έμβλημα ζωής που υπάρχει μόνο αν σχετίζεται με το θάνατο. Η θυσία του αρνιού θεωρείται ακόμα και σήμερα σε πολλούς πολιτισμούς ως μια ιεροτελεστία για την εκ νέου επαφή με το θείο.
Το περιστέρι: αντιπροσωπεύει συμβολικά την ειρήνη που αναδημιουργήθηκε μεταξύ Θεού και ανθρώπου μετά τον Κατακλυσμό, μια διαθήκη που ενσαρκώνεται, σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, στη μορφή του Χριστού μέσω του Αγίου Πνεύματος.
Η ανταλλαγή των ευχών “Χριστός Ανέστη” και “Αληθώς ο Κύριος”: συμβολίζει τη γέννηση της ζωής, τσουγγρίζοντας και σπάζοντας το κέλυφος.
Το καθήκον μας, ως άνθρωποι, είναι ακριβώς να ανανεωνόμαστε κάθε φορά. Ο θάνατος και η αναγέννηση είναι στην πραγματικότητα η συνεχής μεταφορά της ζωής, κατανοητή ως μια εσωτερική αναζήτηση με στόχο την κατάκτηση της ατομικότητάς μας, μέσα από επιτυχίες και αποτυχίες, νίκες και ήττες, πάντα σε εξελικτική προοπτική και σε συνεχή προσαρμογή στο παρόν.
Το Πάσχα, λοιπόν, δεν είναι μόνο η Μεγάλη Εβδομάδα και η γιορτή της Ανάστασης με αυστηρά θρησκευτική έννοια, είναι η γιορτή της αναγέννησης, της αφύπνισης, της μεταμόρφωσης και της ζωής σε όλες τις πτυχές της. Είναι μια αφορμή χαράς και ευχαριστίας που νιώθουμε την ανάγκη να τη μοιραστούμε με αγαπημένους μας ανθρώπους. Το Πάσχα στήνονται γλέντια και τραπέζια σε κάθε σπιτικό, δίνοντας ζωή σε ήθη και έθιμα που αναβιώνονται κάθε χρόνο και μεταλαμπαδεύονται από γενιά σε γενιά. Επομένως, η σύνδεση μεταξύ παρελθόντος και παρόντος συμβάλλει στη διατήρηση της εθνικής μας κληρονομιάς. Ο εορτασμός των θρησκευτικών εορτών είναι μια καλή πρόφαση στην αναθέρμανση των διαπροσωπικών σχέσεων με τους οικείους μας γύρω από ένα τραπέζι. Η συγκέντρωση όλης της οικογένειας και των φίλων γύρω από ένα ζεστό τραπέζι χαρίζουν ευχάριστες στιγμές που μας χαλαρώνουν επικοινωνώντας πραγματικά μεταξύ μας. Τέτοιες εορτές αποτελούν όμορφες αναμνήσεις για τα παιδιά που θα προσπαθήσουν και αυτά με τη σειρά τους να έχουν αντίστοιχες στιγμές με τις δικές τους οικογένειες στο μέλλον. Η ρουτίνα και οι καθημερινές υποχρεώσεις τρέχουν με βήμα ταχύ, οπότε όλοι έχουμε την ανάγκη να ξεφύγουμε, να έρθουμε κοντά μεταξύ μας, να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας και να χαλαρώσουμε.
