Άγχος στις πανελλήνιες

                     ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ  ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ  ΚΑΙ ΑΓΧΟΣ

Οι ημέρες των πανελλαδικών  εξετάσεων γεννούν σε μαθητές και γονείς συναισθήματα άγχους και αγωνίας. Για όσους έχουν ξαναδώσει η εμπειρία αυτή είναι μια γνώριμη κατάσταση, για τους περισσότερους όμως, αποτελεί κάτι άγνωστο  και αγχωτικό. Ο εξεταζόμενος  που  εμφανίζει έντονο και μη διαχειρίσιμο άγχος φοβάται ότι κινδυνεύει από μια πιθανή αποτυχία, η οποία θα έχει σοβαρές συνέπειες στη ζωή του. Κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό, αρχικά, τόσο οι μαθητές όσο και οι γονείς τους να αποδεχτούν το άγχος ως κάτι φυσιολογικό. Διαφορετικά, η αντίδραση σε αυτό δημιουργεί περισσότερη αγωνία η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα  πανικού. Συμπερασματικά, είναι σημαντικό όλοι οι εμπλεκόμενοι στις εξετάσεις να αποδεχτούν το άγχος τους, να συμφιλιωθούν με αυτό και να κατανοήσουν ότι αποτελεί  μια φυσιολογική  αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε αυτή τη δοκιμασία που καλείται να αντιμετωπίσει .Εάν αισθανθεί ο μαθητής ότι το άγχος του αυξάνεται και του δημιουργεί έντονη αναστάτωση, μια καλή μέθοδος  χαλάρωσης είναι  αυτή των αναπνοών  που περιλαμβάνει εισπνοές από τη μύτη και εκπνοές από το στόμα. Κρίνεται σημαντική, εξίσου, η σωστή και υγιεινή διατροφή των υποψηφίων  κατά τη διάρκεια των εξετάσεων . Ωστόσο, αν αυτή δεν του παρέχει τα απαιτούμενα  επίπεδα ενέργειας, πιθανόν οι γονείς να χρειάζεται να αναζητήσουν από κάποιον ειδικό στον χώρο της υγείας  ένα συμπλήρωμα διατροφής με βιταμίνες  που θα βοηθήσει τα παιδιά τους στην απαιτητική αυτή διαδικασία. Είναι σημαντικό για τα παιδιά, σε αυτή τη φάση να αισθάνονται υποστήριξη από τα οικεία  τους  πρόσωπα , ώστε να μπορούν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Ακόμα, είναι βοηθητικό να κάνουν διαλείμματα από το διάβασμα και να ασχολούνται με δραστηριότητες , οι οποίες τους αποφορτίζουν και τους βοηθούν να εκτονωθούν  (π.χ. περπάτημα, τρέξιμο, μουσική κ.α.). Στην ελληνική κοινωνία υπάρχει έντονη η αντίληψη ότι όλα τα παιδιά πρέπει να περάσουν  σε κάποια πανεπιστημιακή σχολή από την οποία θα αποκτήσουν ένα πτυχίο για κάποιο  «λαμπερό» επάγγελμα, που θα τους οδηγήσει αυτόματα σε ένα λαμπρό και επιτυχές μέλλον. Κατανοούμε, λοιπόν ,ότι η περίοδος των πανελλαδικών εξετάσεων μπορεί να δημιουργήσει έντονα συναισθήματα και να πάρει  πολλές φορές  μεγαλύτερες  διαστάσεις  από αυτές που πραγματικά έχει.  Το παιδί καλείται ουσιαστικά να επιλέξει το επάγγελμα που θα ακολουθήσει και  να πάρει σοβαρές αποφάσεις για τη μετέπειτα ενήλικη ζωή του, άρα,  πρόκειται αναμφισβήτητα για μια δύσκολη και απαιτητική κατάσταση. Συνήθη είναι, επίσης, διάφορα ψυχοσωματικά συμπτώματα που εμφανίζονται ,όπως πονοκέφαλοι, πόνοι στο στομάχι, προβλήματα στον ύπνο, διατροφικές  διαταραχές, έλλειψη συγκέντρωσης κ.α. Επιπλέον, πολλά παιδιά διακατέχονται από τον φόβο της αποτυχίας που τα οδηγεί στην παγίδα των γενικεύσεων όπως για παράδειγμα, «δεν αξίζω», «δεν θα περάσω», «δεν είμαι ικανός» κ.α. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί  να  πάρουν μεγαλύτερες διαστάσεις , αν οι γονείς δεν είναι ψύχραιμοι και μεταδίδουν το δικό τους άγχος  στα παιδιά  ή περιμένουν την επιτυχία των παιδιών τους για να επιβεβαιωθούν οι ίδιοι και να ικανοποιήσουν  «δι’αντιπροσώπου»  τα όνειρά τους. Επιπλέον,  κάτω από το πρίσμα  μιας ενδεχόμενης αποτυχίας γίνονται πολλές φορές πιεστικοί ως προς τα παιδιά τους γιατί πιστεύουν ότι αυτό τους ακυρώνει ως γονείς. Ωστόσο, ακόμα και μια αποτυχία θα πρέπει να θεωρείται ως μάθημα ζωής και να καλλιεργεί στους μαθητές την επιμονή και την προσπάθεια για την επίτευξη του στόχου τους. Συμπερασματικά, οι πανελλαδικές εξετάσεις δεν είναι μια απειλή αλλά μια ευκαιρία για  καταστάσεις που αντίστοιχες θα αντιμετωπίσουν τα παιδιά  στο μέλλον. Είναι μια αφορμή για ενηλικίωση και αυτονομία. Είναι τέλος, μια ευκαιρία να γνωρίσουν τον εαυτό και τις αντοχές τους, να βάζουν όρια στην κριτική των άλλων, να αναγνωρίζουν και να υπερασπίζονται τα «θέλω» τους, ώστε να διαμορφώσουν  μια δυνατή προσωπικότητα.

Κομπότη Καλλιρρόη

Φιλόλογος